English
Nederlands
Vijzelgracht 20
De wevershuisjes op de Vijzelgracht 20-26 werden tussen 1670 en 1671 gebouwd. Ontworpen door architect Philips Vingboons (1607–1678), bestaan ze uit een kelder, een eerste verdieping, achter een keuken met kelder en een zolderverdieping. Ze werden in 2002 gerestaureerd en nog een keer in 2016 na een ongeluk bij de bouw van de metro. De winkel op de hoek op nummer 20 heeft een fraaie winkelpui uit de 19e eeuw.
Vijzelgracht 20, hoek Derde Weteringdwarsstraat (mei 2021).
Vijzelgracht
De Vijzelgracht, ontstaan bij de stadsuitbreiding van 1658, werd in 1933 gedempt. Zowel de Vijzelstraat als de Vijzelgracht kregen hun naam waarschijnlijk van Cornelis en Jan Vijselaar, die hier in de 17e eeuw woonden. Het gebied rond de Vijzelgracht werd toen Noortse Bos genoemd, mogelijk vanwege de grote hoeveelheid Scandinavisch grenen die werd gebruikt voor de heipalen en als bouwmateriaal voor de huizen.
Vijzelgracht, gezien vanaf nummer 4 in de richting van de Weteringschans (mei 2021).
Wevershuisjes
De huizen op de Vijzelgracht 20-26 werden gebouwd voor wolkammers, spinners en wevers, aanvankelijk meestal gevluchte Franse Hugenoten. In 1670 wilde de stad graag de kwakkelende textielindustrie nieuw leven inblazen en gaf daarom gratis land aan drie liefdadigheidsinstellingen, die er dan huizen op konden bouwen om inkomsten te genereren. Het gebied had destijds meer dan 200 wevershuizen. Vanwege het licht (grote ramen) stonden de weefgetouwen op de eerste verdieping, de spinners werkten in de kelder. De hoekhuizen waren groter en dienden als winkel, tapperij, bakkerij of slager.
Voorkant van een aantal Wevershuisjes op de Vijzelgracht (juni 2021).
Een speciale huisnummering, met letters voor de cijfers, liet zien wie de eigenaar was — WH stond voor Weeshuis, L voor Leprozenhuis, GH for Gasthuis. Veel van deze wevershuizen — met hun perfect vierkante voorgevel — zijn sinds de 17e eeuw verdwenen, maar in de buurt staan er nog een aantal. De wevershuisjes zijn rijksmonumenten.
De ingang van het Wevershuisje op de Vijzelgracht nummer 26. Het nummer WH41 boven de voordeur is de oude nummering, waarbij de letters WH aangaven dat dit huisje eigendom was van het Weeshuis (juni 2021).
Metro-ellende
In september 2018, bij het graven van het metrostation Vijzelgracht, zorgde een gat in een bouwmuur op 14 meter diepte voor het wegspoelen van de zandlaag rond de fundering van de wevershuisjes, waardoor ze een flinke 23 centimer verzakten in alle richtingen. De nummers 24 en 26 waren het meest beschadigd. De gemeente kocht vervolgens de panden, stelde ze provisorisch veilig, krikte ze op en vernieuwde de fundering — eerst de vier wevershuisjes, later gevolgd door de nummers 24 en 26.
Graven voor de metro op de Vijzelgracht (augustus 2007).
De Noord-Zuidlijn had de nodige problemen opgeleverd vanwege de zompige grond en kleffe taaie klei. De kosten gingen van de oorspronkelijke 1,46 miljard Euro naar ruim 3 miljard en de opleverdatum ging van 2011 naar 2017. Het metrostation Vijzelgracht ging uiteindelijk pas in juli 2018 open voor publiek — na ruim 15 jaar bouwellende — de noordelijke ingang ligt bij Maison Descartes (het voormalige Walen Weeshuis). Van 1933 tot 2016 was het Maison Descartes het Institut Français des Pays-Bas, tot het Franse Ministerie van Buitenlandse Zaken besloot het op te heffen. De bouwput voor de metro was 30 meter diep, het metrostation ligt op een diepte van 26 meter.
Slager Rodrigues
Van 1949 tot 1994 was de Vijzelgracht 20 de plek van een beroemde slager, Lo (Lodewijk) Cohen Rodrigues (1918-1998). Na een vakantie in de Franse Dordogne in 1958 nam hij de geheimen van de kunst van het paté-maken mee naar huis, waardoor zijn slagerij beroemd werd om zijn Bergerac- en Korenwijn-paté, zelfs internationaal. Hij had veel trouwe klanten onder beroemde Amsterdammers.
Boulangerie Noé (vroeger slager Rodrigues) op de Vijzelgracht 20 ’s avonds (november 2020).
Ramses Shaffy (1933-2009), de Nederlands-Franse zanger en acteur, woonde op de Derde Weteringdwarsstraat 42hs en was dus buurman en klant van slager Rodrigues. Het metrostation Vijzelgracht heeft een neon portret van Shaffy, opgebouwd uit de verweven levenslijnen van 28 personen die belangrijk waren in zijn leven, weergegeven als metrolijnen (ontworpen door Marjan Laaper).
Boulangerie Noé
Sinds oktober 2019 is de hoekwinkel op de Vijzelgracht 20 het thuis van Boulangerie Noé, Franse bakker en pâtissier, die ook een winkel heeft in Aix-en-Provence, in de streek waar Vincent van Gogh zo dol op was. Hun formule blijkt heel succesvol — ze hebben nu een hoofdbakkerij in de Schaafstraat (Amsterdam-Noord) en winkels op de Bloemgracht 2 (Jordaan) en Gustav Mahlerlaan 399 (Zuidas). Voor hun heerlijke Franse brood en zoetigheden gebruiken ze gecertificeerd organische producten en ze houden zich aan de fair trade richtlijnen. Ze serveren ook sandwiches en hebben koffie, thee en warme chocola voor bij hun creaties. Een bezoek en proeverij waard!
Boulangerie Noé op de Vijzelgracht 20, op de hoek van de Derde Weteringdwarsstraat, ‘s avonds (november 2020).
Website Noé: https://www.boulangerienoe.nl/
Ondergronds parkeren
De bouwherrie en ontregeling in deze buurt is nog niet helemaal voorbij. Een geautomatiseerde ondergrondse parkeergarage, voor 270 auto’s van buurtbewoners, staat gepland voor bouw bovenop de lege plek boven het metrostation. De bouw (die naar schatting een jaar gaat duren) is in april 2021 gestart. Het vernieuwen van de burggen in de Vijzelstraat zou eind 2021 afgerond moeten zijn.
Aanleg van de ondergrondse parkeergarage op de Vijzelgracht (mei 2021).
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
