Magna Plaza

Het Magna Plaza winkelcentrum ligt op de Nieuwezijds Voorburgwal tegenover het Koninklijk Paleis en de Nieuwe Kerk, achter de Dam. Het werd van 1895 tot 1899 gebouwd als Hoofdpostkantoor, aanvankelijk denigrerend Perenburg genoemd vanwege de peervormige torens en de overdadige neogotische en neorenaissancistische stijlmix (bijnaam Postkantoorgotiek) die door architect C.H. Peters was gebruikt. Het gebouw is een nationaal monument sinds 1974.

Magna Plaza winkelcentrum op de Nieuwezijds Voorburgwal, Amsterdam

Het Magna Plaza winkelcentrum, voormalig Hoofdpostkantoor, op de Nieuwezijds Voorburgwal (mei 2021).

Post, Telegraaf & Telefonie

In 1851 besloot de regering in Den Haag dat de groeiende post- en telegraafdiensten in een groot nieuw gebouw in Amsterdam moesten worden gehuisvest. Daarom lieten ze het Koninklijk Postkantoor bouwen, dat in 1856 open ging. Dat gebouw was nog tijdelijk een galerie voordat het in 1897 werd afgebroken. In 1867 was de Nieuwezijds Achterburgwal gracht gedempt (nu de Spuistraat), in 1884 de Nieuwezijds Voorburgwal. Toen de Huiszittensteeg in 1894 werd verbreed en de Raadhuisstraat werd, werden veel omliggende gebouwen gesloopt. Er werden toen plannen gemaakt om een nog groter Hoofdpostkantoor te bouwen op die lege plek.

Hoofdpostkantoor Amsterdam tijdens de bouw aan de torens in 1897, Jacob Olie

Het voormalige Hoofdpostkantoor tijdens de bouw aan de torens in 1897, gefotografeerd door Jacob Olie.
Bouwveiligheid werd in die dagen heel anders bekeken…

In 1881 werden de eerste telefoons in Amsterdam geïntroduceerd door de private Bell Company. In 1897 nam het Rijk de afhandeling van telefoondiensten over — en in 1929 werd de PTT officieel de nationale Post, Telegrafie & Telefoon maatschappij (nu KPN). Dit was een heel groot gebouw dat dienst deed als publiek postkantoor en als administratief hoofdkantoor voor de PTT.

In 1987 kondigde de PTT aan dat ze het gebouw gingen verlaten — het werd in 1988 door de Zweedse vastgoedmagnaat Lars Magnusson gekocht voor 7,5 miljoen gulden (ongeveer 3,5 miljoen Euro). Na een lange, moeizame en kostbare renovatie (waarbij onvoorzien ook de fundering moest worden vervangen) ging winkelcentrum Magna Plaza in 1992 open, waarbij de openheid van het originele gebouw werd bewaard. Twee daklichten werden vergroot, een derde erbij gezet, twee roltrappen werden geplaatst. De voormalige dienstingang op de hoek van de Raadhuisstraat en de Spuistraat werd vergroot tot een tweede toegang.

Trends & vernieuwing

Het centrum huisvest veel luxe winkels. Aanvankelijk was er een grote toeloop vanwege de opkomst van de merkenmode, maar al vrij snel werd de bezetting een probleem. Nadat de muziekwinkel van Virgin de Magna Plaza had verlaten werd het steeds meer een toeristische bestemming. In 1999, na grote verliezen op zijn investeringen in Rusland, moest Magnusson al zijn Nederlandse gebouwen verkopen, inclusief de Magna Plaza. In 2005 werd het gebouw verkocht aan een groep buitenlandse investeerders. Er volgde nog een grote renovatie in 2014 en 2015 — in 2019 werd op de tweede verdieping een food hall gemaakt om het aantal bezoekers op te krikken. De lange COVID-lockdowns hebben ook gezorgd voor een vermindering van bezoekersaantallen en omzet.