Het Scheepvaarthuis

In 1912 begonnen zes Amsterdamse rederijen een samen­werking en gaven opdracht tot de bouw van het Scheepvaart­huis als een gezamen­lijk hoofd­kantoor. De Prins Hendrik­kade, vlakbij de Oostelijke Handels­kade waar de handels­schepen afmeerden, werd gezien als de perfecte locatie. Bestaande panden aan de Prins Hendrik­kade 108-114 en aan de Binnenkant 1-6 werden gesloopt om ruimte te maken voor het nieuwe gebouw. Vanaf deze plek vertrok Cornelis de Houtman in 1595 voor de eerste reis naar Oost-Indië.

Kaart van Oost-Indië door Jodocus Hondius in 1606

Architect & Stijl

Architect Van der Meij ontwierp het gebouw in de stijl van de Amsterdamse School, ook geïnspireerd door de Art Nouveau beweging. Door kunstenaars en collega’s uit te nodigen binnen het project wilde hij een totaal kunstwerk scheppen (een zgn. “Gesamt­kunstwerk”). Maritieme motieven werden toegepast tot in de kleinste details aan toe. De eerste fase van de bouw duurde drie jaar. In 1916 werkten de zes rederijen vanuit het presti­gieuze gebouw, tickets verkopend naar Nederlands Indië (nu Indonesië) en Afrika, maar ook van Java naar New York, China, Japan en Zuid-Amerika.

De buitenkant van het gebouw lijkt op de boeg van een schip op de hoek van de Prins Hendrik­kade en de Binnenkant. Buitenop het gebouw zie je 23 vooruit­stekende hoofden, meest ontdekkings­reizigers, zeevaarders, cartografen en gouverneurs. Bij de ingang staan 4 marmeren beelden die de grote oceanen voorstellen. Door het hele pand heen is er een herhalende beelden­groep van een koopman en een zeeman te zien. Bijna alle decoraties binnen en buiten het gebouw hebben als thema handel, zeevaart en navigatie.

De originele verkoop­balies zijn er nog. In de kelder stond een enorme giet­ijzeren kluis waarin je kon wandelen. Het gebouw heeft ook een werkende paternoster, ook al wordt hij niet meer gebruikt (een pater­noster is een lift met aan elkaar gekoppelde open cabines, die zonder onder­breking langzaam aan twee kettingen in één schacht omhoog en in een andere schacht omlaag bewegen).

Geschiedenis van het gebouw

Bij de eerste fase van de bouw (1913-1916) werd al rekening gehouden met de tweede fase (1926-1928) — alle bak­stenen werden toen gebakken om latere kleur­verschil­len uit te sluiten. De derde bouwfase zou plaats­vinden aan de Buiten Bantammer­straat maar werd nooit uit­gevoerd. Tijdens de Tweede Wereld­oorlog werd het gebouw gevorderd door de Duitse “Soziale Verwaltung”. In 1945 namen de rederijen hun oorspronke­lijke etages weer in.

Het Scheepvaart­huis werd in 1979 verkocht aan vastgoed­magnaat Maup Caransa, deze verkocht het in 1983 weer aan de Gemeente Amsterdam, die er het Gemeente­lijk Vervoers­bedrijf (GVB) huis­vestte. In 1998 verkocht de Gemeente het gebouw aan vast­goed­ontwikkelaar Van Eijl. Sloop en bouwrijp maken begonnen in 2003. Architect Ray Kentie transformeerde het Scheepvaart­huis vanaf 2005 in het vijf­sterren luxe Grand Hotel Amrâth Amsterdam. Het hotel opende in juni 2007 de deuren.

Het Scheepvaart­huis staat op de Prins Hendrik­kade 108-114 en is sinds 1974 een Rijks­monument.

Grand Hotel Amrâth

Website: https://www.amrathamsterdam.com/nl/index.html

Museum Het Schip en Grand Hotel Amrâth werken samen om zondag­ochtend om 11 uur rond­leidingen door het gebouw te verzorgen: https://www.hetschip.nl/bezoekers/activiteiten/zondagsarrangement-scheepvaarthuis