De Drie Fleschjes, Amsterdam

De Drie Fleschjes

Waar de Graven­straat, Eggert­straat en Blaeu­straat samen­komen vind je één van de oudste proef­lokalen van de stad, De Drie Fleschjes. Gelegen aan de voet van de Nieuwe Kerk, op de Graven­straat 18, werd dit etablissement rond 1650 opge­richt door de Bootz likeur­stokerij — bedoeld om klanten de verschil­lende likeuren te laten proeven voordat ze tot aanschaf over­gingen. Een hele muur vol houten vaten (veelal geadopteerd door bedrijven en personen) laat de verschil­lende producten zien.

Interieur van proeflokaal De Drie Fleschjes, Gravenstraat, Amsterdam

Interieur van De Drie Fleschjes, met kastelein en eigenaar Johannes Bulthuis (mei 2021).

Een likeur is een alco­holische drank, een basis van alcohol met toege­voegde smaak­makers als suiker, fruit, kruiden en specerijen. Likeuren zijn ontstaan uit de genees­krachtige kruiden­elixirs, die al in de 13e eeuw in Italië werden vervaardigd, vaak door monnikken. De tinnen maat­bekers werden vroeger gebruikt om de (destijds nogal kostbare) glazen flessen mee te vullen, die de klanten zelf van thuis mee­brachten. Een muur met vaten als deze werd een drank­orgel genoemd — er werd namelijk regel­matig op de vaten geklopt, om door het geluid dat ze dan maakten in te schatten hoeveel drank er nog in elk vat zat. Sinds de 19e eeuw wordt de term drank­orgel ook gebruikt om een door­ge­winterde zuip­schuit mee aan te duiden.

Binnen bij De Drie Fleschjes, Amsterdam, flessen achter de toog en een muur vol vaten

Binnen bij De Drie Fleschjes (januari 2020).

Kalkoentjes & Boswandeling

Kleine buikflesjes (kalkoentjes genoemd) staan in een vitrine opgesteld. Ze heten ook wel burge­meesters­flesjes (vanwege de traditie om elke burge­meester na de ambts­termijn een fles met portret te geven). Deze flesjes stonden oor­spronke­lijk bij proef­lokaal Wynand Fockink. Op de vloer ligt nog steeds zand, net als in de 17e eeuw. Het proef­lokaal is zeker een bezoek waard, niet alleen vanwege de traditionele Coren­wijn of speciale likeuren, maar zeker ook voor de goede sfeer en perfecte ouder­wetse service op het terras. Binnen kun je traditionele jenevers proeven of één van de 35 verschillende likeuren.

Interieur van proeflokaal De Drie Fleschjes, Amsterdam, met een collectie oude flessen

Interieur van proeflokaal De Drie Fleschjes, collectie speciale flessen (juni 2020).

Eén van de meest succes­volle mixen die door De Drie Fleschjes geserveerd wordt is De Bos­wandeling — 3/4 wodka, 1/4 triple sec, met een scheutje angostura. Ze serveren ook Gulpener bier (uit Limburg), goede wijn en (naar gelang het seizoen) speciaal­bieren, prima te combineren met traditionele borrel­happen als ossen­worst, gehakt­ballen in jus en Beemster kaas met mosterd.

Grote opening in 1650

Het verhaal gaat dat er bij de opening van het proef­lokaal op 29 juni 1650 veel toen belang­rijke mensen aanwezig waren: dichter Jacob Cats, de schilders Jan Steen en Rembrandt van Rijn, de weten­schappers Constantijn Huygens en zijn zoon Christiaan, de familie Bicker (eigenaars van Bickers­eiland), de nog jonge Baruch de Spinoza, zee­vaarders Michiel Adriaens­zoon de Ruyter en Maarten Harperts­zoon Tromp. Bij de likeur werd toen haring geserveerd.

Gravenstraat, Amsterdam, tekening uit 1788 van Herman Schouten

Gravenstraat, tekening uit 1788 van Herman Schouten (1747-1822). Links op nummer 15 het Wijn­roeiers­comptoir (wijn­meters­kantoor) en de Nieuwe Kerk. Rechts Graven­straat 22, de vroegere Latijnse School, tussen nummer 20 en 18 de ingang van de Blaeu­straat, op nummer 18 taveerne De Drie Fleschjes (Collectie Atlas Split­gerber, Stads­archief Amsterdam).

Voorkant van de stokerij De Drie Fleschjes op de Gravenstraat, Amsterdam

Voorkant van de stokerij De Drie Fleschjes op de Graven­straat, nu hotel Best Western (juni 2020).

Bootz distilleerderij

De stokerij en het proef­lokaal werden in 1816 door Bootz aangekocht. Ze reno­veerden in 1888 de stokerij en werden toen een echte fabriek, met distilleer­ketels met zo’n 3.600 liter inhoud. Tot 1956 waren stokerij en proef­lokaal eigendom van de familie Bootz, daarna werd distillateur Bols de eigenaar. In de jaren 1980 stopte Bols met stoken in deze Bootz distil­leer­derij en in 1989 werd de oude stokerij verbouwd tot hotel.

Gravenstraat, Amsterdam, met de oude Drie Fleschjes distilleerderij

Gravenstraat met de originele Drie Fleschjes distil­leer­derij, nu een hotel (juni 2020).

Gravenstraat

De Gravenstraat, vlak naast de Nieuwe Kerk, verbindt de Nieuwen­dijk met de Nieuwe­zijds Voor­burg­wal. De naam van de straat stamt uit de periode tussen 1299 en 1345, toen de graven van Hainaut hier in een herberg overnachtten als ze in Amsterdam waren. Op de hoek van de Graven­straat en de Eggert­straat zit bakkerij en lunchroom De Drie Graefjes. Tussen de Eggert­straat en Blaeu Erf, huidige nummer 22, lag vroeger de Latijnse School, die later het Barlaeus Gymnasium werd, nadat ze in 1885 naar de Wetering­schans 29 waren verhuisd.

Twee blije toeristen voor De Drie Fleschjes op de Gravenstraat, Amsterdam

Twee blije toeristen op de Eggert­straat, vlak achter ze De Drie Fleschjes op de Graven­straat (juli 2022).

Het kleine pleintje naast de Nieuwe Kerk, Amsterdam, met lege flessen

Het kleine pleintje naast de Nieuwe Kerk (mei 2021).

Website De Drie Fleschjes: http://www.dedriefleschjes.nl/

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.